Na Pojezierzu Wałeckim mieści się system bunkrów i schronów wybudowanych przez Niemców na przełomie lat 20 – tych i 30 – tych XX wieku. Wiele z nich przetrwało do dzisiaj pod nazwą Umocnień Wału Pomorskiego. Można je spotkać w okolicach Człopy, Tuczna, Strzalin, Strączna, Wałcza, Zdbic i Nadarzyc. Czasy wojenne przypominają również Cmentarz Wojenny w Wałczu, Muzeum Walk o Wał Pomorski w Mirosławcu, Skansen Bojowy w Zdbicach, obóz jeniecki w Kłominie, a także Rajd Szlakiem Umocnień Wału Pomorskiego. 3 czerwca 2004 roku rozpoczęła się piąta edycja tej imprezy. Na trasach pieszych, kolarskich, kajakowej i samochodowej wystartowało ok. 700 osób z całej Polski. Jest to największa tego typu impreza w Polsce. Jej poprzednikiem był Rajd Szlakiem Zdobywców Wału Pomorskiego organizowany od 1968 do 1984 roku – najpierw przez ZMS, a potem ZSMP. Po kilkunastu latach przerwy, w 2000 roku odbyła się pierwsza edycja Rajdu Szlakiem Umocnień Wału Pomorskiego. Odrzucono sztafaż polityczny, sięgając jedynie do walorów turystyczno – rekreacyjnych. Organizatorem wszystkich edycji było Stowarzyszenie Gmin Pojezierza Wałeckiego przy wsparciu lokalnych władz.
Wszystkie rajdowe trasy przebiegały szlakiem dawnych umocnień Wału Pomorskiego, które Niemcy zbudowali na początku lat 30 – tych XX wieku wzdłuż całej granicy z Polską. W rejonie Nadarzyc, Wałcza i Strzalin powstały schrony specjalne, z kilkoma podziemnymi kondygnacjami i znacznie grubszymi ścianami. Każdy z nich był silnie uzbrojony. W 1939 r. Wał Pomorski wykorzystano do koncentracji oddziałów niemieckich przed napaścią na Polskę. Niekorzystna sytuacja na froncie wschodnim zmusiła Niemców do opracowania koncepcji obrony Rzeszy w oparciu o te fortyfikacje. W 1944 zostały one rozbudowane i otoczone drutem kolczastym, a zasieki zaminowano.
Walki na Wale Pomorskim były najcięższymi, jakie stoczyła 1 Armia WP. Utrudnieniem była sroga zima, a także brak informacji o Rajdu Szlakiem Umocnień Wału Pomorskiego przeciwniku i umocnieniach.
Oprac. na podst. Gazety Rajdowej V Jubileuszowego Rajdu Szlakiem Umocnień Wału Pomorskiego, 3-6.06.2004 r.
